Tüm dijital ortamların birleştiği sanal bir evren: Metaverse
Metaverse nedir, nasıl girilir ve nasıl kullanılır? Metaverse arsa ne demek , nasıl alınır, arsa satın alma işlemi nasıl yapılır?
Facebook’un kurumsal adını Meta olarak değiştirmesi ile tüm dünyada dikkatler Metaverse denilen sanal evrene çevrildi. Bu dünyada vakit geçirenlerin odağında ise son zamanlarda meta araziler satın almak var. ABD’li “sanal emlak şirketi” Metaverse Group, Eyfel Kulesi, Gize Piramitleri, Central Park, Çin Seddi gibi tarihi yapıları ve bölgeleri sanal olarak satmaya başladı.
Son zamanlarda sık sık gündeme gelen ve internetin bir sonraki adımı olarak nitelendirilen Metaverse evreni araştırma konusu oldu. Kripto para atılımının ardından tüm dünyanın gündemine oturan bu sanal dünya üzerinden gerçek hayattaki her şeyi yapmak mümkün.
Metaverse kavramından ilk olarak Neal Stephenson isimli yazarın Snow Crash romanında bahsedildi. Romanda gerçek insanların avatarlarının bulunduğu üç boyutlu sanal bir dünyaya Metaverse ismi veriliyordu. Bunun dışında bilim kurgu dünyasında birçok kez, bazıları Snow Crash’ten önce, metaverse benzeri sanal dünyalardan bahsedilmişti.
Bunun en yakın zamandaki örneği, 2018 yılında beyaz perdeye de uyarlanan Ready Player One isimli kitaptır. Bu kitapta, insanlar sanal gerçeklik yoluyla dijital bir dünyada gerçek dünyada yaptıkları gibi zaman geçirebiliyorlar, etkileşim kurabiliyorlardı. Metaverse’e benzer olarak gösterilebilecek bir diğer örnek de Second Life isimli oyun olabilir. İnternet tabanlı sanal bir dünyada geçen bu oyunda kendi avatarınızı oluşturabiliyor, insanlarla etkileşim kurabiliyor ve gerçek hayatta yaptığınız şeyleri sanal olarak gerçekleştirebiliyorsunuz. İşte Metaverse’ün de bunlara benzer bir dijital evren olması planlanıyor.
Metaverse kavramını anlamak için öncelikli olarak kelimenin kendisine bakmalıyız. “meta” Yunancada “sonra, öte” anlamına gelen bir kelime. Meta kelimesi ve İngilizcedeki “universe” kelimelerinin birleştirilmesi ile türetilen Metaverse de kısaca “evrenötesi” anlamına geliyor.
Peki “evrenötesi” yani “Metaverse” terimi ile ne kastediliyor? Kısaca açıklamak gerekirse Metaverse, tüm dijital dünyaların birleştirilmesiyle oluşturulan kolektif bir sanal paylaşım alanına, yani içinde tüm dijital dünyaların bulunduğu kurgusal evrene verilen isimdir. Birçok insana göre, gelecekte oluşturulacak olan bu Metaverse’e sanal gerçeklik veya artırılmış gerçeklik yoluyla ulaşmak mümkün olacak.
Sanal gerçeklik teknolojisi şu an için çoğunlukla oyunlarda kullanılıyor. Ancak Metaverse, sanal gerçekliğin ve artırılmış gerçekliğin kullanımını önemli derecede genişletecek. Yani bu dijital evrende, muhtemelen üç boyutlu bir avatar yaratılarak; çalışmak, gezmek, oyun oynamak, konsere gitmek, alışveriş yapmak gibi birçok günlük aktiviteyi yerine getirmenin mümkün olması bekleniyor. Ancak bunların şu an için sadece bir hayal olduğunu belirtmekte fayda var.
Metaverse Konserler
Metaverse içinde gerçekleşen virtuel (sanal) konserler, müzik endüstrisinin evriminde bir sonraki adımdır. Koronavirüs, ufkumuzu başka türlü hayal bile edemeyeceğimiz yeni sanal konserlere genişleterek çoğumuzun canlı müzik deneyimleme şeklini değiştirdi. Genellikle hologram konserlerinde sahne alan ikonik Hatsune Miku bile 2020’de bir VR Metaverse sanal konserine geçmek zorunda kaldı. Koronavirüs, 2020’de birçok sanatçıyı canlı sahne performansları yerine sanal konserler vermeye zorladı. Bu yeni bir gelişme gibi görünse de Hatsune Miku gibi sanal pop yıldızları yıllardır hem çevrimdışı hem de çevrimiçi konser mekanlarının satışını yapıyor. Sanal sanatçıların insan meslektaşları, sanal konserlerin kullanılmayan potansiyelini yeni yeni anlamaya başlıyor.
METAVERSE EVRENİNE DOKUNMA DUYGUSU GELİYOR
Artık Meta çatısı altına giren Facebook, metaverse’nin geleceğini araştırırken, aynı zamanda onu alternatif bir dünya haline getirmek için daha fazla araç ve ekipman geliştirmeye çalışıyor. Son olarak giyildiğinde kullanıcıların bu alternatif dünyadaki şeylere dokunmasını sağlayacak dokunsal bir eldiven üzerinde çalıştığını duyurdu.
Meta, “Sanal dünyada gerçek dünyadaki kadar hünerli olamayız” itirafında bulunsa da bu eldivenlerle bu durumu değiştirmeye çalışıyor. Bilgisayarın kullanıcının el hareketlerini anlamasına ve yansıtmasına yardımcı olurken, eldivenler ayrıca basınç, doku ve titreşim gibi şeyler için bir dizi karmaşık, nüanslı duyumlar üreterek kullanıcıya deneyim sağlamayı hedefliyor.
Meta, kullanıcıların eldivenle yaşayacakları deneyimi şu şekilde özetliyor: “Ultra gerçekçi 3D avatarla sanal bir 3D bulmaca üzerinde çalıştığınızı hayal edin. Masadan sanal bir yapboz parçası aldığınızda, parmaklarınızın hareketini otomatik olarak durdurur ve elinizde olduğunu hissedersiniz. Parçayı daha yakından incelemek için tutarken kenarlarının keskinliğini ve yüzeyinin pürüzsüzlüğünü hissediyorsunuz, ardından yerine oturttuğunuzda tatmin edici bir çıtırtı geliyor.”
Reality Labs araştırma direktörü Sean Keller, duyum yaratmak için birden fazla minyatür motor kullanmak yerine, mikroakışkanlar kullandığını söylüyor. Bu da malzemenin sertliğini değiştirmede yardımcı oluyor.
Ancak fiziksel bir nesnenin yokluğuna rağmen kendi algısal yeteneklerimizle fiziksel duyum oluşturmamız mümkün. UX araştırma bilim müdürü Sophie Kim beynimizin bu konuda oldukça iyi olduğunu belirtiyor: “Doğal olarak, sadece biraz dokunsal sinyal, birkaç görsel uyarıcı ve bir işitsel sinyal dokunuşu birleştirmek, beyni elimizde gerçekten bir nesne olduğuna ikna etmek için yeterli olabilir.”
Metaverse için geliştirilen eldivenleri Mark Zuckerberg de kendi Instagram profilinde paylaşarak şu satırlara yer verdi: “Meta’nın Reality Labs ekibi, Metaverse’de gerçekçi bir dokunma hissi yaratmak için dokunsal eldivenler üzerinde çalışıyor. Bir gün sanal nesnelere dokunduğunuzda doku ve baskı hissedebileceksiniz.”
MİCROSOFT METAVERSE OFİSİ KURUYOR
Şirket metaverse dünyasını ofis yaşamına getirmeye hazırlanıyor. Corona virüsü salgınıyla beraber uzaktan çalışma modeli yaygın olarak tercih edilirken, video konferans uygulamaları da sıklıkla kullanılır oldu.
HAREKETLERİNİ SERGİLEYECEK
Microsoft, video konferans uygulaması Teams’te sanal ve gerçek dünyayı bir arada kullanacağını duyurdu. Buna göre Teams üzerinden toplantıya katılan çalışanlar, kamera görüntüsü yerine üç boyutlu avatarlarını ya da animasyonlarını kullanabilecek. Kişinin kendi hareketlerini avatar üzerinden sergileyebileceği bu yeniliğin, çalışanların kendilerini daha rahat hissetmesi açısından önemli olduğu belirtildi.
250 MİLYON KİŞİ KULLANIYOR
Teams ekibinin başındaki isim olan Jared Spataro, Financial Times’a yaptığı açıklamada, “Dünya genelinde 250 milyon kişi Teams kullanıyor. Avatarların sunumu, metaverse elementlerinin gerçek olduğunu gösteriyor” dedi.
METAVERSE DÜNYASININ ALFABESİ
Metaverse dünyasının kendine has ögeleri bulunuyor. Bunların bazılarına bir süredir aşinayız.
Bu terimlerden bazıları birbirinin yerine de kullanılıyor. Bazı deneyimler gerçekliğin çeşitli versiyonlarını karıştırır; örneğin, Horizon Workrooms, sanal bir toplantıya katılmak için bir Oculus Quest 2 kulaklığı gerektirir, ancak iş arkadaşları video konferans yoluyla da katılabilir.
Artırılmış gerçeklik: Bu teknoloji, gerçek dünyayı baz alır ve bilgisayar tarafından oluşturulan görüntüler de ekler. Perakendeciler bunu, yeni bir kanepenin bir müşterinin oturma odasında nasıl görüneceğini göstermek için kullanır.
Meatspace: Siber uzayın veya sanal ortamın aksine fiziksel dünya.
Mixed reality: Karma gerçeklik, gerçek nesneler gibi görünen ve hareket eden sanal nesnelerin eklenmesiyle gerçek dünyanın bir görünümünü tanımlar. Kullanıcılar hem sanal nesnelerle hem de gerçek nesnelerle etkileşime girebilir.
Multiverse: Çoklu evrenin genel tanımında genellikle birbirinden bağımsız olarak çalışan birçok farklı evrene atıfta bulunulur. Teknoloji/internet/sosyal medya bağlamında bu, Facebook, Minecraft, Instagram, Twitch, Roblox, Fortnite, Discord ve insanların sosyalleştiği, oyun oynadığı, alışveriş yaptığı diğer tüm sanal sosyal medya ve oyun yerleri. Teoride, metaverse tüm bu çoklu evrenleri tek bir yerde toplayabilir.
Virtual reality: Sanal gerçeklik, kulaklık gerektiren sürükleyici bir deneyimdir. Kullanıcıları farklı dünyalara götüren sanal gerçeklik oyunları ve gerçek dünyada geçen eğitimler bulunuyor.
FACEBOOK, META OLDUĞUNDAN BERİ DAHA ÇOK REVAÇTA
Bir zamanların metaverse arazi satın alma ve satma fikri, Facebook’un kurumsal adını Meta olarak değiştirmesi ve değiştirilemez tokenlerdeki patlama nedeniyle son zamanlarda daha yaygın hale geldi. Sanatçıların performans gösterebileceği, markaların reklam verebileceği ve işletmelerin toplantılara ev sahipliği yapabileceği metaverse arazileri son zamanlarda rekor işlem hacimleri gördü.
DappRadar’a göre, yalnızca geçen hafta, sandbox (SAND), CryptoVoxels ve Somnium Space dahil olmak üzere NFT’ler olarak 100 milyon dolardan fazla metaverse arazisi satıldı.
Tokens.com’a yüzde 50 hissesini 1,7 milyon dolara satan Gord’un firması Metaverse Group, geçen hafta 2,43 milyon dolara bir dijital arazi satın aldı. Aynı hafta, bir başka sanal arazi arsası, oyna-kazan platformu olan Axie Infinity’de 2,3 milyon dolara satıldı.
SANAL ARAZİLERE NEDEN MİLYON DOLARLARA SATILIYOR?
Sanal gayrimenkul yatırımlarındaki ani patlama, birçok yatırımcıyı spekülatif ve sürdürülemez olarak etkiliyor, ancak Gord, trendin henüz çok yeni olduğunu ve sanal arazi satın almanın, internetin ilk günlerinde bir web sitesinin piksellerini satın almakla neredeyse eşdeğer olduğunu söyledi:
“Reklam alanı yerine, o alanın sahipliğini gerçekten satın alabilseydiniz ve Facebook veya dünyadaki gerçekten baskın ağlar olmaya devam edecek web sitelerinden gayrimenkul satın alabilseydiniz bu paha biçilemez olurdu.”
Gord, bu alanı 2017’deki ilk madeni para arzı çılgınlığı sırasında keşfetti, ancak teknolojinin o sırada olgunlaşmamış olması nedeniyle bu alanda çalışmayı erteledi. 2020’nin başlarında, pandeminin insanları zamanlarının çoğunu çevrimiçi geçirmeye nasıl yönlendirdiğini gören Gord, MANA’yı yaklaşık 2 sentten satın almaya başladı. New York’ta cuma öğleden sonra 4.2 dolardan işlem gören token, CoinGecko fiyatlandırmasına göre geçen ay yüzde 34 ve geçen yıla göre de yüzde 4.493 arttı.
Gord, Facebook, WeChat ve WhatsApp’ı geride bırakarak dünyanın en değerli sosyal ağı olmak için iddialı bir duruş sergiliyor; çünkü onun keşfi sadece bir iletişim aracı olarak işlev görmeyecek. Gord, bu yeni alan için şunları söylüyor:
“Metaverse’de moda şovları, konserler veya konferanslar yapıyorsak, bu kısa vadede on binlerce insanı çekecek. Orta ve uzun vadede, on milyonlarca insanın bu deneyimlere imza atması makul bir ihtimal.”
30 KAT ARTIŞ YAŞANDI
Gord, Decentraland’da kullanıcı sayısının yıl başında 16.000’den kasım sonunda 30 kattan fazla artarak 384.000’e çıktığını gördü.
Gerçek dünyaya yatırım yapan ticari gayrimenkullerde olduğu gibi Gord ve ekibi, herhangi bir dijital mülk için teklif vermeden önce konumunu, yaya trafiğini, şehir merkezine yakınlığını, geçmiş işlemlerin değerini ve arsaların boyutunu değerlendiriyor.
Şirket, metaverselerde daha fazla moda şovu düzenlemeyi ve NFT giyilebilir ürünlerini sergileyebilecek mavi çipli markalara alanlar kiralamayı planlıyor: “Her gün kiralama konusunda bize ulaşan yüzlerce insan var.”
Gord, “Metaverse’deki potansiyelin 16 ayda 200x olduğunu düşünüyorum. Yani, bu en az internet kadar büyük olmalı.”
Immutable Holdings CEO’su Jordan Fried, Insider’a “Bu bir balon mu? Kesinlikle. Herhangi bir konut balonu gibi bir balon” diyor. Ve sözlerine şöyle devam ediyor:
“Bir NFT olmasa bile birinin Roblox oyununda sanal bir Gucci çantası için 4.000 dolar harcamaya istekli olması mantıksız görünmemeli. Roblox’ta çok fazla zaman harcıyorsanız, gerçek hayatta bir Rolex veya Gucci çantası takmak gibi statü gösteren güzel bir eşyayı gerçekten istersiniz.”
ABD’de 10 saniyelik video 6.6 milyon dolara satıldı.
‘Everydays: The First 5000 Days’ isimli eser şimdiye kadar en yüksek fiyata satılan dijital sanat eseri oldu. Bu satışla birlikte Beeple adıyla tanınan Winkelmann’ın ‘yaşayan en değerli üç sanatçı’ arasına girdiği belirtildi.
Yapımı 5 bin günden fazla sürdü
Yapımı 13 yıl süren eser, Beeple ismiyle tanınan dijital artist Winkelmann’ın 1 Mayıs 2007’den 7 Ocak 2021’e kadar her gün çizdiği dijital görüntülerden oluşuyor.
NFT adı verilen teknoloji, sanal dosyalar için bir ‘özgünlük (satın alım) sertifikası’ olarak sunuluyor.
Blockchain teknolojisiyle korunuyor.
Girişimci kişiye verilen bu sertifikayla sanal eşya üzerindeki sahiplik kamuya açık bir şekilde doğrulanıyor ve ‘blokchain’ olarak bilinen ağda saklanıyor. Bu teknoloji, eşya üzerinde değişiklik yapma hakkını da sadece sahibine tanımakta.
Christie’s Müzayede Evi’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada, eserin kripto para birimi ile satıldığı ve bunun bir ilk olduğunu belirtildi.
Öte yandan NFT kullanılarak kripto para ile satış işlemi geçekleştirilen eserin, kripto para gibi değerli verilerin saklandığı blockchain teknolojisi ile kayıt altına alındığı da bildirildi. Eser hakıındaki bilgiler de eseri satın alan ve ismi açıklanmayan kişiye aktarıldı.
METAVERSE ARSA NEDİR?
Bu yıl milyonlarca dolar değerindeki birkaç emlak anlaşması, Metaverse kelimesini dilimizin ucuna getirdi. Metaverse deposu, kullanıcıların kişiselleştirilmiş avatarları kullanarak keşfedebilecekleri sanal bir dünyadır. Oyun oynamanın ötesine geçer ve ziyaretçilerin sanal olarak etkileşime girmesine ve çeşitli aktiviteleri gerçek zamanlı olarak deneyimlemelerine olanak tanır. Uzmanlar, metaverse’in şimdi 1 trilyon dolarlık benzersiz bir gelir fırsatını temsil ettiğine inanıyor.
TARİHİ YERLER METAVERSE’DE SATIŞTA
ABD’de sanal emlak şirketi Metaverse Group, SuperWorld isimli bir sanal alışveriş mağazasına yatırım yaptı. Fakat SuperWorld isimli platformda öne çıkan tarihi yapıların satış fiyatları ise dikkat çekti.
1 milyon dolara yatırım yapılan SuperWorld isimli platformda Central Park’tan Eyfel Kulesi’ne, Çin Seddi’nden Gize Piramitleri’ne kadar birçok tarihi ve önemli yapı ve alan kripto para ile satın alınabiliyor. SuperWorld’un internet sitesine bakıldığında ise Dünya haritası dijital olarak görülürken, artırılmış gerçeklik özelliğinin de bulunduğu görülüyor.
METAVERSE ARSA NASIL ALINIR?
Adım 1: Bir kripto cüzdanı oluşturun (herkes için ortaktır)
Adım 2: Seçtiğiniz platformda bir hesap açın
Meta veri deposu jetonları satın alın: Bu jetonları temin etmenin en kolay yolu, WazirX veya CoinDCX gibi kripto borsalarına gitmek ve jetonları doğrudan satın almak için para birimi yüklü cüzdanınızı kullanmaktır. En çok aranan meta veri deposu belirteçleri arasında, Decentraland meta veri deposunun yerel para birimi olan MANA; Sandbox meta veri deposunun para birimini SAND ve Axie Infinity meta veri deposunun yerel para birimi olan AXS.
Oyun içi NFT’leri/kendi sanal arazinizi satın alın: Satın almak istediğiniz oyunda bir hesap oluşturmanız ve kripto cüzdanınızı onların hesabına bağlamanız gerekir. Örneğin, sanal gayrimenkul için Decentraland’da, karakterler ve arazi parselleri için Axie Infinity’de, sanatsal yaratımlar satın almak/satmak için Sandbox’ta oturum açın .
Kolaylık sağlamak için tüm NFT’lere tek bir ortak pazarda erişmek istiyorsanız OpenSea ile bir hesap oluşturabilirsiniz.
Adım 3: Satın almak istediğiniz NFT’yi seçin ve ödemeyi yapın.
YTD: Yatırım tavsiyesi değildir.