PIMS nedir?
Nisan 2020’de Birleşik Krallık’taki doktorlar, ilk olarak, COVID-19 ile bağlantılı gibi görünen, vücutlarında ciddi iltihaplanma olan çocukları görmeye başladı. İltihap, vücudun bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmak için verdiği normal bir tepkidir. Ancak bazen bağışıklık sistemi aşırı hızlanıp vücuda saldırmaya başlayabilir. Bu olursa, çocukların acil tıbbi yardım alması önemlidir.
Doktorlar, PIMS’li bazı çocuklarda iltihaplanmanın kan damarlarını (vaskülit), özellikle de kalp çevresindekileri etkileyebileceğinden endişe duymaktadır. Tedavi edilmezse, iltihaplanma doku hasarına, hayati organların zayıf çalışmasına ve hatta potansiyel olarak ölüme neden olabilir.
PIMS’nin bazı semptomları, Kawasaki hastalığı ve Toksik Şok Sendromu gibi diğer nadir durumlarla örtüşebilir, bu nedenle ‘Kawasaki benzeri’ olarak tanımlanmıştır. Bu koşulların her birinden kaynaklanan komplikasyonlar kalbe zarar verebilir. Kawasaki, beş yaşın altındaki çocukları etkileme eğilimindeyken, PIMS daha büyük çocukları ve gençleri etkiliyor gibi görünüyor.
PIMS tedavi edilebilir mi?
Evet. Doktorlar nelere dikkat etmeleri gerektiğini bilirler ve neyin yanlış olduğunu ve çocuğa hangi tedaviyi uygulayacaklarını teşhis etmek için testler yapacaklardır. Doktorlar, bir çocuğun veya gencin PIMS’ye sahip olup olmadığından %100 emin olmadığı durumlarda bile, bununla ilişkili semptomları nasıl tedavi edeceklerini bilirler. Vücuttaki iltihabı azaltacak tedavilerin verilmesi gerekebilir.
Araştırmacılar, PIMS hakkında daha fazla bilgi edinmek ve her hasta için hangi tedavilerin en uygun tedaviler olduğunu öğrenmek için çalışıyor.
Hangi belirtilere dikkat etmeliyim?
PIMS’li tüm çocukların birkaç gün boyunca devam eden bir ateşi olacaktır. Karın ağrısı, ishal, kusma, kızarıklık, soğuk eller ve ayaklar ve kırmızı gözler de dahil olmak üzere, çocukların sahip olabileceği çok çeşitli başka semptomlar vardır. Bu belirtiler başka hastalıklarda da bulunabilir.
Çoğu hasta ciddi şekilde hasta olmayacak olsa da, bazı çocuklar sendromdan ciddi şekilde etkilenebilir. En önemli şey, hastalığı ne olursa olsun , ciddi şekilde hasta olan herhangi bir çocuğun hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gerektiğini hatırlamaktır .
Çocuğun ateşi 38⁰ veya daha yüksekse, elleri ve ayakları üşüyorsa ve uykuluysa, doktoru arayın. Devam ederse acile başvurun.
Kaç çocuk etkilendi?
İsrael de 12 15 yaş arasında 15 genç PİMS yüzünden hastanede tedavi görüyorlar.
Doktorlar, PIMS’nin çocukları nasıl etkilediği hakkında bilgi toplamaya devam ediyor. Daha fazla çocuğun bu duruma sahip olması, ancak çok hafif etkilenmesi ve doktora görünmeden iyileşmesi mümkündür.
PIMS’den ölen çocuk var mı?
Kesin olarak bilmiyoruz çünkü bu durum için bir test yok, ancak bu son derece nadir olurdu. Çoğu çocuğun tamamen iyileşmesi beklenir. PIMS’li tüm çocuklara tıbbi takip yapılacaktır. Doktorlar, Birleşik Krallık’ta iki çocuğun PIMS ile ölmüş olabileceğini düşünüyor, ancak çocukların ölmesinin başka nedenleri olmadığından emin olamıyorlar. Doktorlar, dünya çapında PIMS ile ilgili çocuklarda ölümlerin son derece nadir olduğuna inanıyor. Birleşik Krallık’ta her yıl çok daha fazla çocuk grip ve hatta su çiçeği gibi diğer enfeksiyonlardan ölmektedir.
PIMS, COVID-19’dan mı kaynaklanıyor?
PIMS, COVID-19 ile bağlantılı görünüyor çünkü çocukların çoğu ya virüse sahipti ya da enfekte olduklarını gösteren antikorlar için pozitif testler yaptı (o sırada hasta görünmeseler bile). Ancak PIMS semptomları olan çocukların çok az bir kısmı da pozitif sonuç vermedi.
Doktorlar bir çocuğun PIMS’si olup olmadığını nasıl anlayabilir?
Şu anda doktorlara bir çocuğun kesinlikle sendroma sahip olup olmadığını söyleyebilecek bir test yok. Sendrom, birlikte doktorlara birinin belirli bir hastalığı olup olmadığına dair bir gösterge verebilen birçok farklı semptom topluluğudur. Doktorlar, PIMS ile ilgili bir semptom paterni arayacak ve ardından tanı koymak için kan basıncı ve kan analizi gibi daha fazla test yapacaktır.